Ĉu socialismo konstruiĝas en Sovetio?/I
Futer estis kompartiano ekde la fondiĝo de Komintern ĝis la jaro 1928. Li fervore defendis la politikon de Lenin, Trocki k. a. eminentaj gvidantoj de l’Revolucio. Tamen, tiu partiano ĉiam rilatis al ĉio kritike; lian spiritostaton karakterizas la metoda dubo, rekomendita de Kartezo.
Fervora leganto de ortodoksaj komunistaj gazetoj, Ruper estas entuziasma admiranto de Stalin k de l’ bolŝevika politiko. Kvankam li neniam aliĝis la kompartion, tamen li estas ĝia plej fanatika defendanto. Tia tipo svarmas en la revolucia movado.
Iver estas teknikisto, kiu pesas k mezuras ĉion k ne facile lasas sin entiri en la retojn de sistemo aŭ doktrino. Li vivis k laboradis dum multaj jaroj en Sovetio, bone konas la rusan lingvon k travojaĝis diversdirekte la tutan grandan teritorion, de Moskvo al Vladivostok, de Lenigrado al Baku kc. Li posedas tre akutan observkapablon k estas bone informita pri la situacio en U.S.S.R.
Estus senutile por nia celo skizi la fizionomion de niaj diskutantoj. Ni do tuj donu al ili la parolon.
☆☆☆
Futer: Por ke nia diskutado estu laŭcela k utila, necesas unue interkonsenti pri la signifo de l’ termino, kiu estas la ĉefa objekto de la priparolota demando. Mi proponas al vi jenan difinon pri Socialismo: sociordo en kiu ne ekzistus ekspluatado de homoj super aliaj homoj; en kiu ĉiu laborulo ricevus la tutan valoron de sia laboro t. e. ke neniom da plus-valoro transirus al la dispono de klaso aŭ kategorio da privilegiuloj; sociordo en kiu ĉiuj homoj povus libere malvolvi ĉiujn siajn poveblojn, havus la rajton eldiri tute malkaŝe k senĝene sian opinion pri ĉio k ĉiuj k la eblon diskonigi siajn pensojn; sociordo senklasa k justa, en kiu homoj, ĉiuj homoj, povus akiri konscion pri sia propra digno. Unuvorte, Socialismo estus la efektiviĝo de la devizo, kiu hipokrite kuŝas sur la fronto de ŝtataj monumentoj k konstruoj en Francio: Libero, Egalo k Frateco.
Ruper: Tia difino estas idealisma, ne marksisma k sekve senvalora. Socialismo estas socio, kiun regas la laborista klaso. Ĉu la Proletaro regas aŭ ne en Sovetio? Jen la demando!…
Iver: Laŭ mi, tute ne gravas via malkonsento pri la difino. Estas ja, bedaŭrinde, tre facile pruvi per faktoj, ke la situacio en U.S.S.R. tute ne respondas al via difino, Futer, nek al la via, Ruper.