Maria/Ĉapitro XXI
La sekvantan tagon frumatene mi ekvojaĝis al la monto, akompanata de Johano Anĝelo, kiu estis karganta*** kelkajn donacojn de mia patrino por Luisa kaj la knabinoj. Postsekvis nin Majo: ĝia fideleco estis pli granda ol ĉiu escarmiento***, malgraŭ kelkaj malbonaj momentoj kiujn ĝi havis en tiaj ĉi ekspedicioj, impropias*** jam de ĝiaj jaroj.
Pasinte la ponton de la rivero, ni trovid Jozefon kaj sian nevon Braulio kiuj jam venis serĉi min. Tiu parolis al mi pri sia ĉazprojekto, konsistanta nur en doni mortbaton al **** fama tigro de la ĉirkaŭaĵoj, kiu mortigis al li kelkajn ŝafidojn. Havis li jam la spurojn*** de la besto kaj trovita unu el ĝiaj kaŝejoj en la naskoloko de la rivero, duono da legua**** supren de la posedaĵo***.
Johano Anĝelo ĉesis ŝviti kiam li aŭdis la detalojn, kaj metante sur la foliaro la korbon kiun li kunportis, rigardis nin kun okuloj tiaj kiaj se li estus aŭdinta nin diskuti murdprojkton.
Jozefo daŭrigis parolanta tiel pri sia atakplano:
—Mi respondecas kun miaj oreloj ke ĝi ne eskapos. Ni jam vidos ĉu la valana Lucas estas tiel ĉefa kiel li diras. Pri Tiburci mi ja respondecas. Ĉu vi kunportas la dikan municion?
—Jes —mi respondis al li— kaj la longan ĉaspafilon.
—Hodiaŭ estas la tago de Braulio. Li tre volas vidi vin fari ludon, ĉar mi diris al li ke vi kaj mi nomas eraraj la pafojn kiam ni alcelas la frunton de urso kaj la kuglo eniras traokule.
Li ridis laŭte, palmbatanta la ŝultorn de sia nevo.
—Bone, kaj ni iru —li daŭrigis—: sed ke portu la nigreto tiujn ĉi legomojn al la sinjorino, ĉar mi reiras; —kaj surmtis sur la dorso la korbon de Johano Anĝelo, diranta—: Ĉu estos dolĉaj aĵoj kiujn la infanino Maria metas por sia kuzo…?
—Tie venas io kiun mia patrino sendas al Luisa.
——Sed kio okazis al la infanino? Mi vidis ŝin preterpase tiel** freŝa kaj brila kiel ĉiam. Ŝajnas ŝi butono de rozo de Katilio.***
—Ŝi estas sana jam.
—Kaj vi kion vi faras ĉi tie ke vi ne foriras, nigruleteto? —diris Jozefo al Johano Anĝelo—. Portu la guambial**** kaj foriru, por ke vi revenu baldaŭ, ĉar pli malfrue ne konvenas al vi esti sola tie ĉi***. Estas nenio por diri tie malsupre.
—Estu singarda ne ereveni!*** —kriis mi al li kiam li estis en la alia flanki de la rivero.
Braulio estis junulego miaaĝa. Antaŭ du monatoj li venis de la Provinco**** por akompani sian onklon, kaj estis freneze enamiĝinta, de antaŭa tempo, de sia kuzino Transito.
La fisonomio**** de la nevo havis la tutan noblecon kiu igis interesa tiun de la maljunulo; sed kio estis pli notinda estis tiu bela buŝo, sen lipharo ankoraŭ, kiel ina ridero kontrastis kun la vira energio de la aliaj trajtoj. Milda en sia karaktero, belaspekta, kaj nelacigebla en la laboro, estis li trezoro por Jozefo kaj la plej adekvata edzo por Transito.
Sinjorino Luisa kaj la knabinoj eliris por akcepti min ĉe la pordo de la kabano, ridmienaj kaj afectuosas**. Nia ofta trakto en la lastaj monatoj faris ke la knabinoj estu malpli timemaj kun mi. Jozefo mem, dum niaj ĉazadoj, tio estas, en la batalkampo, efektivigis sur mi patran aŭtoritateco, kio malaperis kiam li prezentiĝis en la domo, kiel se estus sekreto nia lojala kaj simpla amikeco.
—Finfine, finine! —diris sinjorino Luisa tenante min de la brako por enmetigi min en la saloneto—. Sep tagoj!… po unu ni kalkulis ilin.
La knabinoj rigardis min malicete ridetantaj.
—Sed Jesuo!, kiom pala vi estas —ekkriis Luisa rigardanta min de pli proksime—. Tio ne estas bone tiel; se vi venus ofte vi estus bele dika.
—Kaj al vi kiel mi aspektas? —diris mi al la knabinoj.
—Ej! —respondis Transito—: kiel vi devas alpekti al ni, do? Se por resti tie en viaj studadoj kaj…
—Ni havis tiom da bonaĵoj por vi —interrompis Lucia—: ni lasis putrigi la unuan badeon*** de la nova badeoarbo, atendanta vin: ĵaŭde, pensantaj ke vi venus, ni havis por vi natillan**** tiom bonan…
—Y que peje!****** Certe luisa? —aldonis Jozefo—: se tio ne estis diligenteco, ni ne sciis kion fari por li. Sed li havis pravon por ne veni —daŭrigis li gravvoĉe—; estis motivo; kaj kiel vi baldaŭ invitos lin por ke li pasigu kun ni tutan tagon… ĉu ne estas tiel, Brailio?
—Jes, jes, eniru kaj ni parolos pri tio. Kiam estos tiu granda tago, sinjorino Luisa? Kiam ĝi estos, Transito?
Tiu ĉi skarlatiĝis, kaj ŝi ne estus levinta la okulojn por vidi sian fianĉon kontraŭ la oro de la tuta mondo.***
—Tio prokrastas —respondis Luisa—: ĉu vi ne vidas ke mankas blankigi la dometon kaj instali al ĝi la pordojn? Tio okazos ĉirkaŭ la tago de Nia Sinjorino de Gvadalupo, ĉar Transito pripias ŝin.
—Kaj tio kiam estas?***
—Kaj ĉu vi ne scias? La dekduan de decembro, do, Ĉu ne diris al vi tiuj ĉi geknaboj ke ili volas ke vi estu sia edziĝpatro***?
—Ne, kaj la prokraston doni al mi tiom bonan novaĵon mi ne pardonas al Transito.
—Se mi diris al Braulio ke li diru tion al vi, ĉar mia patro kredis ke estis pli bone tiel.
—Mi dankas tiom tiun elekton kiel vi ne povas imagi; sed estas kun la espero ke vi igu min baldaŭ vian kunpatron***.
Braulio rigardis plejtenere sian belegan fianĉinon, kaj hontigita tiu ĉi, eliris rapide aranĝi la tagmanĝon, kunirigante aldone*** Lucian.
Miaj manĝadoj ĉe Jozefo ne estis jam kiel mi priskribis en alia okazo: mi estis en ili parto de la familio; kaj sen aparatoj*** de tablo*** , krom la unusola manĝilo kiun oni destinis** al mi ĉiam, ricevis mi mian racion de frisoles***, mazamorra***, lakto kaj gamuza de manos de sinjorino Luisa, sidanta nek pli nek malpli lo Jozefo kaj Braulio, en benketo de radiko de bambuo***. Ne sen malfacileco mi alkutimigis ilin trakti min tiele.
Vojaĝanto jaroj poste en la mpontaroj de la lando de Jozefo, mi vidis ĉe la sunsubiroj alveni gajajn kampulojn al la kabano kie oni gastigis min: post kiam ili laŭdis Dion antaŭ la respekteginda ĉefo de la familio, ili atendis ĉirkaŭ la hejmo la vespermanĝon kiun la maljuna kaj carinosa** disdonis: unu plado sufiĉis al ĉiu edzoparo; kaj la malgranduloj klopodis ekpaŝi apogataj en la genuoj de siaj patroj. Kaj mi deturnis miajn rigardojn de tiuj patriarkaj scenoj, kiuj memorigis al mi la lastajn feliĉajn tagojn de mia juneco…
La tagmanĝo estis bongustega kiel kutime, kaj spicigita de la konversacio kiu permesis koni la senpaciencon de Braulio kaj de Jozefo por komencigi la ĉazadon.
Estis proksimume la deka kiam, pretaj jam ĉiuj, kargita Lucas de la manĝaĵetoj kiun Luisa preparia por ni, kaj post la eniroj kaj eliroj de Jozefo por meti e sia granda garniel*** de lutro ŝtopaĵojn de agavo kaj aliaj aĵoj kiujn li estis forgesinta, ni ekiris.
Estis ni kvin la ĉasistoj: la mulato Tuburcio, bazlaboristo*** de la chagra***; Lucas, adjutanta neivano** de la najbara fazendo; Jozefo, Braulio kaj mi. Ĉiuj estis armataj de ĉaspafiloj. Estis el cazoleta*** tiuj de la du unuaj, kaj bonegaj, kompreneble, laŭ ili. Jozefo kaj Braulio kunportis aldone lancojn zorge enastadas****.
En la domo ne restis utila hundo: ĉiuj atramojados*** po du, pligrandigdis al ekspedicia grupo plorbojantaj pro plezuro; kaj ĝis la preferata de la kuiristino Marta, Palomo, kiun la kunikloj igadis blinda, ofertis sian kolon por esti kalkulata en la nombro de la lertaj; sed Jozefo adiaŭis ĝin per «huŝ!» sekvata de kelkaj humiligaj riproĉoj.
Luisa kaj la knabinoj restis netrankvilaj, speciale Transito, kiu sciis bone ke estis sia fianĉo kiu havus pli grandajn riskojn, ĉar sia lerteco por la kazo estis nedisputebla.
Profitante mallarĝa kaj enmaranada*** vojeto, ni komencis supreniri laŭ la norda bordo de la rivero. Ĝia oblikva fluejo, se tian oni povas nomi la ĝangalan fundon de la valeto, ĉirkaŭata de ŝtonegoj*** sur kies vertoj kreskis, kiel sur terasoj, krispaj filikoj, kaj kanoj interplektitaj de florplenaj grimpoplantoj, estis obstrubciitaj kelkloke de enormaj ŝtonoj, inter kiuj eskapis la kurentojn en rapidaj ondoj, blankaj ŝprucegoj*** kaj kapricaj plumaroj.
Iom pli ol duono da leŭgo ni estis irintaj kiam Jozefo, haltamte ĉe la defluejo de larĝa zanjon**, seka kaj murigita de altaj barrancos***, ekzamenis kelkajn ostojn malbone ronĝitaj, disigitaj en la sablo: estis ili tiuj de ŝafo kiu la antaŭan tagon oni metis kiel logaĵo al la sovaĝbesto. Iranta antaŭ ni Braulio, Jozefo kaj ni interniĝis laŭ la zanjon***. La restaĵoj supreniris. Braulio, post ĉirkaŭ cent ulnoj de suprenirado, haltis, kaj sen rigardi nin faris signalon por ke ni preterpasu. Atentis orele la murmurojn de la ĝangalo; enspiris la tutan aron kiun sia brusto povis enhavi; rigardis al la alta volbo kiun la cedroj, jiguas*** kaj yarumos*** kunformis super ni, kaj daŭrigid asl iradon kun*** malrapidaj kaj silentaj paŝoj. Li haltis denove post momento’ ripetis la ekzamenon farita en la unua stacio; kaj montrante al ni la skrapojn kiun havis trunko de arbo kiu liviĝis el la fundo de la zanjon***, diris al ni, post nova ekzameno de la ŝpuroj: «Laŭ tiu ĉi loko ĝi eliris: oni konas ke ĝi bone manĝis kaj estas bona baquiano». La fendego finis dudek ulnojn antaŭe laŭ murego el kies pinto oni konis, laŭ la hoya*** kavigita ĉe la piedo, ke en la tagoj de pluvo defalis*** laŭ tiu vojo la kurentoj de la deklivo.
Estis necese konstati ĉu la sovaĝbesto pasis de tie ĉi al la alia flanko, aŭ ĉu, malhelpante tion la kurenton, jam tre descolgadas**** kaj impetaj, ĝi daŭrigis supreniranta laŭ la bordo kie ni estis, kio estis plej probabla.
Braulio, la ĉaspafilo surdorse, vadis la rapidkurenton ŝnurigante al la talio rejon****, kies ekstremaĵon retenis Jozefo por eviti ke malbona paŝo ruligu la knabon al la apuda*** akvofalo.
Konserviĝadis profunda silento kaj ni silintigis unu aŭ alia**** bojploro de senpacienco kiun lasis eskapi la hundoj.
—Ne estas ŝpuro ĉi tie— diris Braulio post ekzameni la sablojn kaj la vepron.
Kiam li staris, turnita al ni, sur la verto de ŝtonego***, ni komprenis laŭ la gestoj ke li ordonis al ni resti kvietaj.
Li elŝnurigis de la ŝultoj la ĉaspafilo; li apogis ĝin en la brusto kvazaŭ por pafi sur la ŝtonegoj kiun ni havis dorsoflanke; li sin klinis leĝere antaŭen, firma kaj trankvila, kaj pafis.
—Tie! — kriis li signalanta al la arbaro de la ŝtonegoj kies akraj pintoj estis al ni neeble ekvidi; kaj malsuprenirante salte al la riverbordo, aldonis:
—La ŝnuron firma, la hundoj pli supre!
La hundoj ŝajnis kompreni kio okazis: tuj kiam ni liberigis ilin, plenumantaj la ordonon de Braulio, dum Jozefo helpis lin pasi la riveron, malaperis niadekstre inter la kanaroj.
—Kvietaj! — denove kriis Braulio, atinginte la alian riverbordon; kaj dum ŝarĝis akcelege la ĉaspafilon, ekvidinrte min, li aldonis:
—Vi ĉi tie, mastro.
La hundoj persekutis deproksime la ĉasitaĵon, kiu ne devis havi facuilan elirejon, ĉar la bojoj venis de la sama punkto de la deklivo.
Braulio prenis al lancon de manoj de Jozefo, dirante al ambaŭ***:
—Vi pli alte kaj pli mallate, por gardi tiun ĉi pasejon, ĉar la tigro revenos sur sia signaro se ĝi eskapas el mie ĝi troviĝas. Tibuecio kun vi— aldonis.
Kaj direktanta sin al Lucas:
—Ni ambaŭ randiru la ŝtonegon supre.
Poste, kun la dolĉa rideto de ĉiam, finir meti kun firma pulso*** la piŝton en la kameno*** de la ŝaspafilo:
—Estas kateto, kaj ĝi estas jam vundita.
Dirinte la lastajn vortojn ni disiris.
Jozefo, Tiburcio kaj mi supreniris al roko konvene situanta. Tiburcio rigardis kaj rerigardis la ceba*** de sia ĉaspafilo. Jozefo estis ĉio okuloj. De tie ni vidis kio okazis en la ŝtonego kaj povis gardi la rekomenditan pasejon; ĉar la arboj de la deklivo, kvankam fortikaj, estis raraj**********.
De la ses hundoj, du estis perdintaj la batalon: unu el ili eltripigita je la piedoj de la sovaĝbesto; la alia lasante vidi siajn internaĵojn inter unu el ŝiaj ripoj, disŝirita, venis serĉi nin kaj ekmortis ĝemanta kompatige apud la ŝtono kiun ni okupis.
Dorse kontraŭ grupo de kverkoj**, serpentumigante la voston, hirtiginta la dorson, la okuloj flamantaj kaj la dentaro malkovrita, la tigro lanĉis raŭkajn bufidos****, kaj ĉe la skuo de la enorma kapo, la oreloj faris bruon similan al tiu de la kastanjetoj de ligno. Ĉe la revenoj, ĝenata de la hundoj , ne ne escarmentados*** kvankam ne tre sanaj, oni vidis ke de la maldekstra ijar***** ŝprucis sango, kiun ĝi fojfoje klopodis leki vane, ĉar tiam la hundaro ĝenis ĝin kun avantaĝo.
Braulio kaj Lucas prezentiĝis elirantaj el la kararo sur la ŝtonego, sed iom pli malproksime de la sovaĝbesto lo ni. Lucas estis pala, kaj la makuloj de karate*** de siaj vangostoj, turkbluaj***.
Kunformis ni tiel triangulon la ĉasistoj kaj la ĉasitaĵo, povante ambaŭ grupoj pafi samtempe sur ĝi sen ofendi sin reciproke.
—fajron ĉiuj samtempe! — kriis Jozefo.
—Ne, ne; la hundoj! —respondis Braulio—; kaj lasinte sola sian kunulon, malaperis.
Mi komprenis ke ĝenerala pafado povis fini ĉion; sed estis vero ke kelkaj hundoj pereus; kaj ne mortanta la tigo, erstis al ĝi facile fari diablaĵon trovinte nin sen ŝarĝitaj armiloj.
La kapo de Braulio, kun la buŝo duonmalfermita kaj spireganta, la okuloj disfalditaj**** kaj la hararo malordigita, ekmontriĝis** el inter la kanaro, iom malantaŭ la arbaroj kiuj defendis la dorson de la sovaĝbesto: en la dekstra brako li portis enristrada*** la lancon, kaj per la maldekstra li deturnis la lianojn kiuj malhelpis lin vidi bone.
Ni ĉiuj restis mutaj; la hundoj mem ŝajnis interesitaj pri la fino de la matĉo.
Jozefo fine kriis:
—Hubi! Mataleon! Hubi! Pikalo! Trunĉo!
Ne konvenis doni paŭzon al la sobaĝvesto, kaj oni evitis tiel pli grandan riskon al Braulio.
La hundoj reiris al atako simultane. Alia el ili restis morta sen ĝeni.
La tigro lanĉis hororan miaŭon****.
Braulio aperis malantaŭ la grupo de kverkoj***, al nia flanko, empunando**** la asta*** de la lanco sen la folio*****.
La sovaĝbesto turnis sur si serĉe de li; kaj li kriis:
»Pafon! pafon!», restanta denove per salto en la sama punkto kie li celumis la lancbaton.
La tigro serĉis lin. Lucas malaperis. Tiburcio havis al koloron de olivo. Li celis kaj nur bruliĝis al ceba*****.
Jozefo pafis: la tigro muĝis denove klopodante kvazaŭ mordi sian lumbon, kaj per salto, reiris tuj sur Braulion. Tiu ĉi, turnante denove sur la kverkoj, lanĉis sin al ni por preni la lancon kiun ĵetis al li Jozefo.
Tiam la sovaĝbesto alfrontis nin. Nur mia ĉaspafilo estis disponebla: mi pafis; la tigro sidis sur la vosto, ŝanceliĝis kaj falis.
Braulio rigardis malantaŭen instinkte por scii la efgfekton de la lasta pafo. Jozefo, Tiburcio kaj mi troviĝis jam proksime de li, kaj ĉiuj samtempe kriis triumfe.
La sovaĝbesto elĵetis ŝaŭman sanguazan*** de la buŝo: ĝi havis la okulojn senbrilaj kaj senmovaj, kaj en la lasta paroksismo de morto etendis la tremantajn gambojn kaj removigis la foliaron volvanta kaj malvolvanta la belan voston.
—Kuraĝan pafon!… Kian pafon! —ekkriis Braulio metante piedon al la besto sur la okcipito—: En la frunto! Tiu ja estas firma pulso!
Jozefo, kun voĉo ne tre sekura ankoraŭ (la kompatinda amis tiom sian filinon), diris puriganta per la maniko de la ĉemizo la ŝviton de la frunto:
—Ne, ne… Se estas mecha*****! Sanktega Patriarko! Kian bone disvolviĝintan beston! Fil’, demono! Se ĝi tuŝas vin oni eĉ ne scias!…
Li rigardes malĝoje la kadavrojn de la tri hundoj diranta:
—Kompatinda Sonorileto!, estas ŝi kiun mi plej sentas… Tiom kuraĝa mia hundino!
Li karesis poste la aliajn tri, kiujn ku lango ekstere spiregis kuŝe kaj neatentite, kvazaŭ nur estus teminta pri acorralar**** bovido malafabla.
Jozefo etendanta al mi sian ponĉon en senfoliejo, diris al mi:
—Sidiĝu, infano; ni demetu bone la felon, ĉar ĝi estas via: —kaj tuj kriis—: Lucas!
Braulio elirigis ridegon, konkludante ĝin por diri:
—Jam tiu devas esti kaŝinta en la kokinejo de la domo.
—Lucas! — denove kriis Jozefo, ne priatentante kion sia nevo diris; sed vidinte ĉiujn ni ridi, demandis:
—Ej! Ej! Kion, do?
—Onklo, se la valano fuĝis de kiam mi eraris la lancobaton.
Jozefo rigardis al ni kvazaŭ estus neeble kompreni nin.
—Fripona timemulo!
Kaj alproksimiĝante al la rivero, kriis en formo ke la montoj ripetis lian voĉon.
—Lucas de la demono!
—Ĉi tie mi havas bonan tranĉilon por senfeligo, avertis al li Tiburcio.
Ne, viro, se estas ke tiu caratoso****, portis la tornistron de manĝajetoj, kaj tiu ĉi blankulo volos manĝi ion kaj… kaj mi ankaŭ, ĉar tie ĉi ne estas esperoj pri mazamorra*****.
Sed la dezirata tornistro estis signalanta ĝuste la punkton forlasita de la neivano. Jozefo, ĝojplene, alportis ĝin al la loko kie ni troviĝis kaj ekmalfermis ĝin, posr sendi al Tiburcio plenigi niajn kokusojn kun akvo de la rivero.
La provizaĵoj estis blankaj kaj moruskoloraj pastaĵoj de dolĉa maizo, freŝa fromaĝo kaj vinado rostita kun primor***: ĉio tio estis metita sur folioj de plataneto***. Li tuj demetis de buŝtuko botelon de ruĝa vino, panon, prunojn kaj figojn sekigitajn****, dirante:
—Tiu ĉi estas aparta kalkulo.
La maĉetaj poŝtranĉiloj eliris el la poŝoj. Jozefo dividis al ni la viandon, kiu akompanata de la pastaĵoj de dolĉa maizo, estis reĝa manĝaĵo***. Ni elĉerpigis la ruĝan***, malŝatis la panon, kaj miaj kunuloj ŝatis la figoj kaj prunojn pli lo mi. Ne mankis panelo***, dolĉa akompananto de la vojaĝanto, de la ĉasisto kaj de la malriĉulo. La akvo estis fridega. Mia cigaroj de odoro*** fumis post tiu kampara bankedo.
Jozefo havis bonegan humoron, kaj Braulio kuraĝis nomi min edzopatro****.
Kun nekomparebla lerteco, Tiburcio senfeligis la tigron, prenanta la sebon, kiu dizque**** taŭgis por mi ne scias kio.
Aranĝitaj en la tornistroj dfe felo, kapo kaj kruroj** de la tigro, ni ekiris al la posedaĵo*** de Jozefo, kiui, prenanta mian ĉaspafilon, metis ĝin en la sama ŝultro kun sia, antaŭenigante la paradon kaj vokanta la hundon. Haltis li de tempo al tempo por rimarkigi pri iu el la detalos de la matĉo aŭ por doni novan kondamnon al Lukas.
Oni konis ke la virinoj kalkulis kaj rekalkulis nin de kiam ili ekvidis nin; kaj kiam ni alproksimiĝis al la domo ili estis ankoraŭ nedeciditaj inter timo kaj gajeco ĉar pro nioa prokrasto kaj la pafoj kiujn ilin aŭdis ili supozis ke ni estis en grava danĝero.
Estis Transito kiu unue akceptis nin, notinde pala.
—Ĉu vi mortigis ĝin! — ŝi kriis al ni.
—Jes, filino— respondis al ŝi sian patron.
Ĉiuj ĉirkaŭis nin, eniranta en la kalkulo eĉ la maljunulino Marka, kiu tenis en la manoj capon**** duonelplumigita. Lucia alproksimiĝis por demandi pri mia ĉaspafilo, kaj kiam mi montris ĝin al ŝi, ŝi aldonis mallaŭte:
—Nenio okazis al vi, ĉu ne?
—Nenio— mi respondis al ŝi karesforme, pasanta sur ŝiaj lipoj branĉeton.
—Jam mi pensis…
—Ĉu ne malsuprenvenis tiu fantaziulo Lucas? —demandis Jozefo.
—Li ne— respondis Marta.
Jozefo maĉdiris damnon.
—Kaj kie estas tio kion vi mortigis? — diris fine, igante sin audi, sinjorino Luisa.
—Tie, onklino —respondis Braulio—; kaj helpata de sia fianĉino, dekrispigis*** la tornistron, dirante al la knabino ion kion mi ne aŭdis. Ŝi rigardis min specialmaniere, kaj eligis el la salono banketon por ke mi sidiĝu en la ŝtonpavimo, el kie mi regis la scenon.
Etendigita en la korto la granda kaj velura felo, la virinoj klopodis elspirigi krion; sed ĉe la rulo de la kapo sur la herbo, ili ne povis deteni sin.
—Sed kiel vi mortigis ĝin? Rakontu! —diris sinjorino Luisa—: vi ĉiuj estas kavazaŭ malĝojaj.
—Rakontu al ni— aldonis Lucia.
Tiam Jozefo, prenanta la kapon de la tigro en la manoj, diris:
—La tigro estis mortigonta Braulion kiam la sinjoro (li signalis min) mortpafis ĝin.
Li montris la foramen**** kiun en la frunto havis la kapo. Ĉiuj turnis rigardi min, kaj en tiu el ĉiuj rigardoj estis rekompenco de sobra**** por asgado kiu ĝin meritus.
Jozefo daŭrigis la rakontadon kun detaloj pri la historia de nia ekspedicio, dum li kuracis la vundojn a la hundoj, lamentanta la perdon de la aliaj tri.
Braulio palisigis*** la haŭton helpata de Tiburcio.
La virinoj reiris al siaj laboroj, kaj mi dormetis sur unu el la poyos**** en kiu Transito kaj Lucia improvizis matracon de ponĉoj. Estis por mi lulilo la murmuro de la rivero, la grakado de la anseroj, la blekado de la brutaro kiu paŝtiĝis en la montetoj proksimaj kaj la kantoj de la knabinoj kiuj lavis vestaĵojn en la rivereto. La naturo estas la plej bela de la patrinoj kiam doloro mastrumas niaj animon; kaj se feliĉeco karesas nin, ĝi ridas al ni.