Polio!
Ili revis pri ĝi, kiel pri la respubliko de laboro, pri la respubliko de libera penso, pri la respubliko de lumo en kelo ĝis mansardo, kiel pri la lando de frateco kaj egaleco inter ĉiuj popoloj, loĝantaj la spacon inter Dnjpro, Bugo kaj Vistulo.
“Polio — la lando de laboro!“ Sed la laboro estas jugita, katenita.
“Polio — la lando de libereco de l’ penso!“ Sed ne ekzistis epoko en la historio de Polio, en kiu same sovaĝe regis la mezepokeca mallumo kaj same furiozis la klerikalismo, kiel nun en la “sendependa“ Polio!
“Polio — en la ligo kun la liberaj popoloj!“ Sed neniam vidis Polio similan “pogrom“-agitadon kontraŭ la ukrainoj, belarusoj kaj judoj, kiel nun.
La duboj de la soldatoj-patriotoj kreskis. La atmosfero ĉirkaŭ ili estis plidensiĝanta. Ĉio estis persekutata, kaj triumfis la sama kajzera kaj cara oficiro — nur en la pola uniformo.
La duboj de la junaj oficiroj kreskis.
Malnovaj gloraj tradicioj de la polaj revolucianoj, de la ribelintoj kontraŭ la cara despotismo en 1863, de la kuraĝaj poloj batalintaj sur la barikadoj de la Pariza Komuno en 1871, de la strikintoj kaj ribelintoj en la ĝenerala Rusa revo- lucio en 1905, kuna suferado kun la rusaj revolucianoj en la punlaborejoj de mal- proksima Siberio kaj multaj aliaj faktoj el la historio de la revolucia movado, senpere ligitaj kun partopreno de la poloj, fordonintaj sian sangon por la komuna bono de ĉiuj popoloj, de la tuta homaro — ĉio ĉi daŭras lumi eĉ en la densa malluma haladzo de la blinda furiozanta ŝovinismo de la nuna Polio. Vespere, en ĥemia laboratorio de la pola generala stabo, leŭtenanto Baginski, studante la gasmiliton, kaŝe estis leganta malpermesitajn eldonaĵojn kaj estis pri- pensanta ĉion travivitan kaj okazantan. Konscie kaj kore li estis konsentanta la pravecon de la klaso laborista kaj de ĝia batalo kontraŭ la kapitalisma. sistemo. Fidelan kamaradon je tiuj ĉi pensoj li trovis en sia amiko subleŭtenanto Wiecz- orkiewicz (legu: Vieĉorkieviĉ). Sed. iliaj simpatioj kaj inklinoj estis rimarkitaj, kaj oni komencis ilin spioni. La“ pola “defenzywa“, kuniganta en si la sperton de la rusa “oĥranka“ kun la sperto de la spionsistemoj de Metternich kaj Bismarck, ĉirkaŭis ilin per spionoj kaj provokistoj, kiuj el la politikaj konvinkoj kaj simpatioj al la komunismo bakis pro- ceson pri spionado kaj pri partopreno en teror-agoj de neekzistanta pola “sovet- organizaĵo“. La akuzitoj ne estis kom- prenantaj, kio okazas. lli timis, ke kon- fesonte la komunismon, ili kompromitos la komunistan partion kaj Sovet-Rusion, kaj per sia silentado ili estis sankciantaj la elpensaĵojn de la provokistoj |= ta Oni devas koni Polion, oni devas koni la tutan turmentan pezecon, kiun devas elporti la pola patrioto, kutiminta opinii Rusion kiel malamikon, por transiri al la komunismo, estanta standardo de la Sovet- Rusio. MNur tiam oni povas plene taksi la tutan heroecon de ilia silento. lli trankvile akceptis la mort-verdikton, kondamnitaj kiel agentoj de alia ŝtato. lli, kiuj estis nur agentoj de la estonta granda ŝtato de la liberigota laborpopolo pola, ili silente suferis du jarojn, ne de- zirante eĉ krii al la ekzekutistoj fiere: “Ni, soldatoj de la proletaria revolucio, mem estos. viaj juĝistoj“. La Soveta registaro kontraktis kun la pola pri ilia interŝanĝo kontraŭ akuzata en Rusio pro seksa krimo pola pastro kaj nelegala pola konsulsekretario trovita en Sovet-Unio. Sed en la pola gazetaro oni levis furiozan kampanion kontraŭ tiu ĉi interŝanĝo, ĉar Baginski, estinta oficiro la 29. marto, je duonhoro antaŭ la Respubliko kaj Sovet-Unio, ambaŭ— Baginski kaj Wieczorkiewicz estis de pola policano mortigitaj— ili, kiuj jam per unu piedo staris ĉe la pordo de la libero. „= x= E lli ne ekvidis Sovet-Rusion! Korpoj iliaj restos kuŝi en la katenita per ĉenoj de la kapitalo pola tero, kaj frata mano ne ĵetos faskon de,ruĝaj rozoj sur ilian tombon. ~ed kiam la polaj laboristoj forigos la jugon de la burĝaro kaj bien- posedantaro, tiam al la tomboj de Ba- ginski kaj Wieczorkiewicz iros la polaj laboristoj, kun amo rememorante tiujn ĉi du batalintojn, heroe pereintajn por. la afero laborista dum florado de siaj fortoj, senhezite fordonintajn siajn junajn vivojn, feran volon kaj sangvinajn korojn. Laŭ Radek— /eniec.
El Siberio
Por tutmonda. proletpubliko povas esti
interesa stato de ekonomia restariĝo en
plej malproksimaj kaj ekonomie malfortaj
regionoj de Sovet-unio. Kiel modelo por
ĉi regionoj povas servi gubernio de Irkutsk,
lokita en geografia mezo de Azio apud
lago Bajkal. La gubernio (sen la post
Revolucio formiĝinta Burjatio) okupas ĉ.
kv. kilometrojn, sed havas nur
700000loĝantojn, kiuj plejparte terkulturas. staton. de la generala stabo, tro multe sciis, kaj |' interŝanĝo, jam ĉe la limo inter la Pola
Mi donas kelkajn ciferojn, kiuj povas ilustri ekonomistaton de -' gubernio. En pasinta jaro estis semitaj 272000 hektaroj, t:-e: ĉirkaŭ 909/9 de l' ĝismilita plugareo. En la sama jaro estis ekspluatitaj 313000 hektaroj da herbejoj. Tuta kvanto da brut- aro (kun ŝafoj) en 1917-a jaro estis ĉir- kaŭ 1000000, en la jaro 1924 ĝi jam. superis 1500000 kapojn. Vilaĝanoj nun pli produktas porfabrikajn kreskaĵojn— linon, kanabon kaj similajn. Industrio same kreskas. Mi parolas pri loka in- dustrio, kiu produktas precipe por bezonoj de loka loĝantaro. Mi ne parolas pri tut- uniaj entreprenoj (ortrovejoj, fervojoj ktp). Ci 'loka industrio ellaboris en jaro 1923 da ĉiuj varoj por 4542600 rubloj, sed en la jaro 1924 ĝiaj produktaĵoj jam valoris 5 190800 rublojn. Propra buĝeto de l' gubernio, uzata. speciale por. lokaj bezonoj (ne por armeo, ne por universitato regna, ne por fervojoj ktp.) povas bone montri ĝian ekonomian- Tial mi donas ĉi buĝeton por nuna. jaro (inter oktobro 1924 kaj oktobro de 1925). En nuna jaro ĝiaj enspezoj tute senmanke- respondas al elspezoj (5130183 rubloj). Jen estas la buĝeto: La enspezoj: 1. Lokaj entreprenoj (elektrostacioj, trans- portiloj, ekspluatado de gubernia havaĵo ktp.) liveras 2094183 rublojn. 2. Diversaj lokaj impostoj (uzataj: speciale nur por bezonoj de l gubernio) donas 1700 000 rublojn. 3. Vilaĝanoj-terkulturistoj per speciala im- posto donas nur 682 000 rublojn. 4. Regno helpas lokan buĝeton per 148 000 rubloj (sole por servi al lokaj bezonoj “de armeo ktp.) 5. El rezervaj sumoj estas ĉerpataj 182000 rubloj. 6. La resto el buĝeto de pasinta jaro estas 324 000 rubloj. Ensumela enspezoj egalas5130183 opon La elspezoj: . Por 490 lernejoj kun 37000 lernantoj, por 17 infandomoj kun 2400 infanoj, por 265 politikklerigejoj (legejoj en vilaĝoj, kursoj, kluboj ktp.) estas be- zonaj 1594229 rubloj. - Por 101. malsanulejoj kun 1000 litoj —' 614000 rubloj. Por bezonoj de urboj— 570000 rubl, Por gardi publikan ordon— 368000r. . Por 54 juĝejoj— 112000 rubloj.- Por 32 plenumkomitatoj, 277 vilaĝaj sovetoj kaj kelkaj guberniaj kaj dis- triktaj institucioj— 664000 rubloj. 7. Por lokaj bezonoj de Ruĝarmeo (hej- tado, lumo k. s.)— 183000 rubloj. 8. Por ripari vilaĝajn vojojn kaj por in- tervilaĝa komunikado— 342000. r. ssPo Zi bestkuracejoj, 21 agronomoj kaj 5 teroficejoj— 135 000 rubloj. 10. Por socia helpo al invalidoj— 55000r.. 11. Por likvidi ŝuldojn— 232954 rubl. 12. Por helpi mankojn de diversaj sub- buĝetoj— 196000 rubloj. 13. Poreksterordinaraj elspezoj —64000r. Ensume la elspezoj egalas 5 130 183 rubl. W LNT ej
