Pro kio?/X
Kiam von Merten la venontan matenon eniris la matenman-ĝan ĉambron, Edito jam venis renkonte al li en promena tualeto. Li esprimis al ŝi sian miron pri tio.
"Vi ja diris, ke hodiaŭ antaŭtagmeze ni tre precize devos observi la vilaon Deux Colombes", ŝi respondis. "Ĉu la arestordono alvenis?"
"Bedaŭrinde ne. Dumesnil ĵus estis ĉe mi, sed li ne kunportis ion. Post duona horo li revenos. Mi pensas, ke ni kunirigos lin."
"Kial?"
"Kruse estas sur la vojo al Wien; do, se mi lasus Dumesnilon ĉi tie, mi estus sen helpo, se ankoraŭ observado aŭ io simila fariĝus necesa. Mi ja ne scias, per kio tia neceseco povus esti alkondukata, sed en ĉi tiu rilato oni ne povas esti sufiĉe singardema. 'La neatenditaĵo — jen ĝi fariĝas okazaĵo!'30 Ĉi tiu poeta parolo valoras nenie pli ol en kriminalaferoj."
"Bone, ni kunirigu lin. Por mi nur estis grave, ke —" ŝi subite ĉesis.
"Nu, kio estis grava? Diru, fraŭlino Mac Kennon! Se vi havas kaŭzojn preferi, ke Dumesnil restu ĉi tie—"
"Ne ne, mi ne havas kaŭzojn."
Li rigardis ŝin mirigite. Subite venis al li ekpenso pri la aferstato: Ĉu ŝi eble preferus veturi kaj poste kunesti kun li sola, ol akompanate de Dumesnil? Sed ne — tia penso ŝajnis al li ridinda tromemfido, ĝi restu for!
Tamen la penso eble instigis lin, ke li, post la alveno en Mentone suprenirante kun Edito kaj Dumesnil la vojon al la vilao, petis Dumesnilon, singardeme observi la fronton de la konstruaĵo loĝata de Jameson kaj tuj informi lin, kiam ĉi tiu el- aŭ eniros ĝin. Por ĉiuj okazoj li donis al Dumesnil ankoraŭ havatan fotografaĵon de Jameson kaj precize priskribis al li, kiamaniere Jameson estis klopodinta aliigi sian eksteraĵon. Poste li vizitis sinjorinon Delaroque. Ŝi estis ankoraŭ en negliĝo, kaj kun la vanteco karakteriza al la sinjorinoj de sia nacio, sed en tia okazo tute ne kondamninda, ŝi volis fari tualeton, antaŭ ol ŝi montris sin al sia nova luanto, des pli, ke ĉi tiu ankoraŭ estis fraŭlo. Tiam Dumesnil jam venis tra la olivarbareto tiel rapidpaŝe, ke von Merten vidis, ke Dumesnil havis ne malgravan sciigon.
"Kio okazis?" li demandis la agenton.
"ĵus alveturis aŭtomobilo!"
"Ĉu malplena aŭ okupita?"
"Malplena. Verŝajne ĝi atendas lin."
"Supozeble li volas veturi al Monte Carlo aŭ al Nice."
"Ĉu mi sekvu lin?"
"Ne, tio estus sencela, kaj ni devas eviti ĉion, kio iel povus veki suspekton. Tial ankaŭ vi montru vin al li nur tiam, kiam estos nepre necese."
"Tre bone! Mi trovis bonegan observan postenon en malgranda arbusto, proksimume cent paŝojn pli supre. De tie mi povas superrigardi la tutan domon."
"Bone, reokupu ĝin!"
"Kaj kion mi faru, se Jameson forlasos la domon?"
"Tiam tuj informu min!"
Dumesnil reiris al sia posteno, kaj von Merten iris en la ĝardenon, por serĉi Editon. La interparolo kun sinjorino Delaroque ja ne estis urĝa.
Singardeme proksimigante sin al la posta limo de la ĝardeno li vidis Editon genuanta post la plektbarilo, dum sur la alia flanko, apenaŭ dek paŝojn malproksime de Edito, Jameson staris apud la hamako, en kiu kuŝis fraŭlino Woodwell. La flegistino ne estis videbla, Jameson ŝajne forsendis ŝin.
Merten kaŝis sin post la dika trunko de la platano, kiu jam hieraŭ servis al Edito kaj li kiel kaŝejo.
"Mi postulas", li aŭdis Jamesonon parolanta duoniaŭte, sed energie al fraŭlino Woodwell, "ke vi faru al mi ĉi tiun malgrandan komplezon. Mi jam diris al vi, kiajn monstrajn ideojn mia frato iafoje havas. Mi krome diris, ke li deziras vidi vin kiel la ne forgeseblan al li Alicon Smith. Ĉi tiu ideo kaptis lin tiel, ke li konsideras realeco tion, kion li mem nur pense kreis kaj formis. Tiel estas kompreneble, ke li ordonis al Credit Lyonnais, pagi la monon al sinjorino Alico Smith. Se vi nun rifuzas subskribi la kvitancon pri la monletero en ĉeesto de la poŝtisto, kiu estas sufiĉe stulta por enmanigi ĝin nur al vi persone, per la nomo Alico Smith, la letero estos resendata, kaj ni ne plu havos monon por vivi ĉi tie. Ĉu vi scias, kio tiam okazos al vi?"
Si silentis kaj rigardis lin per larĝe malfermitaj, timplenaj okuloj.
"En la hospitalon vi venos tiam, sur mizeran pajlokuŝejon", li senkompate daŭrigis. "En grandan ĉambregon, en kiu kuŝas nur grave malsanaj kaj mortantaj pacientoj, kaj poste vi estos retransportata Londonon, kie vi povos finvivi en malvarmo kaj nebulo!"
"Ĉion, ĉion alian, nur ne tion!" la malsanulino ekĝemis. "Nur resti ĉi tie en la sunbrilo, en la varmo!"
"Do faru tion, kio estas necesa, por ke vi povu resti ĉi tie!"
"Falsadon, ho Dio mia!"
"Malsaĝaĵo! Mi ja klarigis al vi, kiel la afero estas! Ĉitiukaze oni ne povas paroli pri falsaĵo! Sed mi ne plu emas konstante admoni vin en via propra intereso! Kiu ne volas aŭdi, tiu devas suferi! Ĉu vi volas subskribi, aŭ ĉu vi volas reiri Anglujon?" Lia voĉo iom post iom fariĝis pli laŭta kaj pli bruta; en la ekscito li por momento forgesis sian kutiman singardemon.
"Mi ne povas!" ŝi ĝemis, "mi ne povas!"
"Ĉu vi estas freneza?" li kriis, furiozega pri tio, ke ŝi per la rifuzo, kiu ŝajnis al li necedema obstineco, ne nur malhavigis al li grandan monsumon, sed eble ankaŭ endanĝerigis la sukceson de lia tuta plano. Je la kreditletero li mem ne povis pagigi al si monon; tial li estis sciiginta al la banko, ke sinjorino Alico Smith estas malsana, kaj kunsendinte la kreditleteron, li estis petinta, ke oni sendu la monon. Ĉe tio li estis supozinta, ke fraŭlino WoodwelI ne rifuzos subskribi la nomon de Alico Smith. Se fariĝus konate, ke la laŭdira Alico Smith rifuzis subskribi kvitancon pri la monletero, kio ĉe la esploroj, eventuale farotaj de la asekursocieto, tute ne estus ekster ĉiu ebleco, ĉu tiam ne ekestus suspekto pri la identeco de la mortintino kun Alico Smith?
Momenton Jameson staris sendecide, kolerege grincigante la dentojn. Poste li ankoraŭ pli proksimigis sin al ŝi, havante teruran decidemon en la okuloj.
"Mi ne emas", li sible parolis al ŝi, "pro via malsaĝeco perdi ĉion. Aŭ vi subskribos — aŭ vi mortos!"
"Kompatema Dio! Ĉu vi volas murdi min?"
Jameson ne respondis, sed en liaj okuloj vidiĝis esprimo de senindulga, terura decidemo, kaj lia dekstra mano ekkaptis unu el la kusenoj kovrantaj la kadukan korpon de la malsanulino.
Merten volis antaŭensalti por ŝirmi la kompatindan viktimon kontraŭ ŝia turmentanto, sed Edito agis antaŭe. Ne plu estante kapabla senage rigardi, kiel la kompatindulino estis turmentegata, Edito leve rektigis sin. "Ne faru duan murdon, Franco Jameson!" klare sonis de ŝiaj lipoj.
La vizaĝo de Jameson paliĝis pro la neatendita aperajo. Li ŝanceliĝis, kaptis la trunkon, al kiu la kapa parto de la hamako estis fiksita, por apogi sin. La ekkono, ke nun ĉio estas perdita, superis lin.
Sed en la plej proksima momento li jam malkonsterniĝis. Li rapide ĉirkaŭrigardis, por konvinki sin, ke Edito estas sola. Poste li lasis libera la trunkon, kiun li estis ekkaptinta, kaj iris, ne atentante la malsanulinon, kiu ŝajne pro senkonsciiĝo estis ferminta la okulojn, paŝon pli proksime al Edito.
"Jen — fraŭlino Mac Kennon!" li kriis. Lia voĉo sonis raŭke pro la grandega streĉo, kiun kaŭzis al li la regado de lia ekscito. "Cu mi rajtas demandi, kion la vortoj signifas, kiujn vi parolis?"
"Ke vi ne daŭrigu vian malnoblan faradon, murdinto de mia kompatinda amikino Alico Smith!"
"Vi scias tro multe, fraŭlino Mac Kennon! Tio ne estas bona! Mi bedaŭras pro vi, sed mi devas fermi vian buŝon!"
Kun mallonga ekrido de sarkasmo li rapide tiris revolveron el la poŝo, celis al Edito kaj pafis.
Sed ankoraŭ pli frue ol la kuglo estis forlasinta la tubon, von Merten estis alsaltinta kaj Editon terenĵetinta. Li sentis ion kvazaŭ baton kontraŭ la kapo, ne atentante ĝin. Sciante Editon ne difektita, li saltis trans la plektbarilon kaj en rapidega kuro persekutis Jamesonon, kiu ĉe la apero de la ne konata de li viro estis forkurinta. Jameson fuĝis en la domon, ĵetfermante post si la pordon kondukantan al la ĝardeno. Kiam von Merten volis malfermi ĝin, ĝi kontraŭstaris liajn penadojn; Jameson estis riglinta ĝin.
Rememorante la sciigon faritan de Dumesnil, Merten nun saltis trans la plektbarilon disigantan la ĝardenon de la olivarbareto, kaj en la momento, kiam Jameson, ne atendante la aŭtomobiliston, saltis en la aŭtomobilon kaj ekveturigis ĝin, Merten aperis antaŭ la angulo de la domo. La aŭtomobilo unue veturis nur malrapide. Per grandaj saltoj von Merten kurege sekvis ĝin. Jameson plirapidigis la veturon; sed antaŭ ol li plenmezure sukcesis en tio, Merten estis atinginta la veturilon. De poste li saltis sur ĝin, kaj per ambaŭ manoj li ĉirkaŭprenis la kolon de sia kontraŭulo, kiu vane provis sin liberigi de la fortega kapto.
Ne direktate la aŭtomobilo rapidegis antaŭen! Pli kaj pli furioza la veturo fariĝis, kaj ne unu el la du obstinegaj kontraŭuloj atentis la mortodanĝeron minacantan ilin. Jameson, kies okuloj sub la premo de la fingroj de von Merten preskaŭ elkaviĝis, sukcesis eltiri la revolveron, kiun li dum
la forkuro aŭtomate estis remetinta en la poŝon. Sed antaŭ ol li povis ekfunkciigi la armilon, eksonis surdiga krakado, kaj en la plej proksima momento renversiĝis la aŭtomobilo, kiu kun terura fortego estis veturinta sur puŝoŝtonon. Ambaŭ ensidintoj estis jetataj trans la stratodeklivon en oranĝarban ĝardenon, kie ili senkonscie restis kuŝantaj. —
Kiam von Merten vekiĝis el sia senkonsciego, li vidis la larmoplenajn okulojn de Edito direktatajn sur lin kun esprimo de korega amo. Si estis metinta lian kapon sur sian sinon kaj klopodis per sia naztuko maleligi la sangon fluantan el la vundo, kiun kaŭzis la kuglo de Jameson, tuŝe trafinta lian kapon ĉe la maldekstra flanko. Apogante sin sur la maldekstra brako, von Merten volis sin levi, sed kun mallaŭta ekĝemo li refalis; la brako estis difektita per la falego.
"Kie estas Jameson?" li demandis.
Edito montris per la fingro al loko nur malmultajn metrojn malproksima. "Lia animo jam staras antaŭ la ĉiela juĝanto!" ŝi diris serioze.
"Ĉu li estas mortinta?"
Ŝi silente jesis per kapmovo. "Ŝajne nur malmultajn momentojn post la falego li ankoraŭ vivis", raportis Dumesnil, kiu estis alpaŝinta. "Li estis ĵetata kontraŭ arbotrunko, kaj lia kapo puŝegiĝis al ĝi tiel forte, ke lia kranio disfrakasiĝis. Sed restu trankvila, sinjoro kriminal-komisaro, mi ĵus sendis unu el la homoj, kiuj kolektiĝis ĉi tie, al la kuracisto; espereble li tuj venos."
"La malgranda vundo sur la kapo ne estas grava," von Merten diris, palpante ĝin malgraŭ la protesto de Edito. "Se nur la brako ree fariĝos uzebla!"
Ankaŭ en ĉi tiu rilato la baldaŭ alveninta kuracisto trankviligis lin. "La brako nur elartikiĝis", li diris, post kiam li estis detale esplorinta ĝin kaj bandaĝinta la kapvundon. "Ni reenartikigos ĝin, poste unu semajnon da ripozo, kaj ĉio estos en ordo!" —
Ĉi tiun semajnon da ripozo von Merten devis elteni. Ĝi pasis por li nur tro rapide, ĉar Edito flegis Iin malgraŭ Iiaj certigoj, ke ŝi faras al si ne necesajn zorgojn, en la plej oferema maniero. Nur kelkafoje ŝi forlasis lin, por viziti fraŭlinon WoodwelI, al kiu oni estis sugestinta, ke sinjoro Burke devis forvojaĝi kaj ke la terura sceno, kiun ŝi travivis kun li, estis nur malbona sonĝo. Ŝi estis kontenta, ke ŝi povos resti tie, kie ŝi esperis trovi resaniĝon. Sed ne plu longe ŝi vivis; iutage sufoka atako finis ŝian junan vivon. —
De Kruse alvenis telegramo, ke la sinjoro, kiu en Wien vidigis sin sub la nomo de Jameson, havas nur iometan similecon kun ĉi tiu. Merten instigis la Wienan policon, ke ĝi esploru lin. Ĉe tio evidentiĝis, ke Jameson ne informis lin pri siaj malbonaj planoj kaj ke la anstataŭinto estis kredinta, fari al Jameson nur sendanĝeran komplezon. Pro tio ne ekzistis kaŭzo malhelpi lian revojaĝon al Chicago. —
Kiam von Merten ree povis fari promenon, li iris kun Edito, nun Iia fianĉino, laŭ ŝia deziro al la loko ĉe la marbordo de Monte Carlo, kie ili staris en tiu lunbrila vespero.
"Vi demandis min tiam", ŝi flustris, karese premante sin al sia fianĉo, "kial mi estis tiel gaja, kaj mi respondis, ke mi diros tion al vi pli malfrue. Ĉu vi ankoraŭ memoras pri tio?"
"Preskaŭ ĉiun vorton mi ankoraŭ memoras, kiun ni tiam parolis!"
"Ĉu vi nun deziras scii la kaŭzon?"
"Volonte!"
"Mi estis tiel gaja, ĉar — ĉar mi estis rimarkinta, ke vi amas min!"
"Kio rimarkigis al vi tion? Eĉ ne unu vorton mi diris tiurilate, mi eble ja mem ne sciis tion!"
"Viaj okuloj parolis des pli! Mi vidis, kiel volonte vi estus kisinta min, kiam ni staris tie antaŭe ĉe la rifo!"
"Vere, tiel estis! Vi ne povas imagi, kiel fortege mi devis deteni min por lasi tion!"
"Vi estis — granda malsaĝulo!"